Σε μια εποχή αυξανόμενης περιβαλλοντικής συνείδησης, η κομποστοποίηση έχει αναδειχθεί ως ζωτικής σημασίας πρακτική για τη βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων.
Σήμερα η κομποστοποίηση χρησιμοποιείται όχι μόνο γιατί μειώνει τα απόβλητα που καταλήγουν στους χώρους υγειονομικής ταφής, αλλά και γιατί προσφέρει πλήθος πλεονεκτημάτων στα άτομα, τις κοινότητες και το περιβάλλον γενικότερα.
Ας δούμε πιο αναλυτικά τι ακριβώς είναι η κομποστοποίηση και ποια τα οφέλη της, πώς πραγματοποιείται και ποια μηχανήματα κομποστοποίησης είναι απαραίτητα στη διαδικασία, καθώς και πώς οι άνθρωποι και οι επιχειρήσεις μπορούν να επωφεληθούν πλήρως από αυτή.
Κομποστοποίηση – τι είναι και γιατί είναι τόσο σημαντική;
Η κομποστοποίηση αποτελεί έναν εξαιρετικά σημαντικό τρόπο φυσικής ανακύκλωσης, ο οποίος ουσιαστικά αξιοποιεί τη δύναμη της αποσύνθεσης.
Πιο συγκεκριμένα, μέσα από την ελεγχόμενη βιολογική αποσύνθεση (κομποστοποίηση), οργανικά υλικά, όπως υπολείμματα τροφών και προϊόντα χαρτιού/ξύλου, μετατρέπονται σε κομπόστ, γνωστό στα ελληνικά και ως εδαφοβελτιωτικό, καθώς είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά.
Αυτή η διαδικασία στηρίζεται στη συνδυαστική δράση μικροοργανισμών, μυκήτων και μικρών ασπόνδυλων όπως οι γαιοσκώληκες, ενώ για να έχουμε τα ιδανικά αποτελέσματα απαιτούνται, σε σωστές αναλογίες:
- Υλικά πλούσια σε άνθρακα (γνωστά και ως «καφέ», όπως κλαδάκια και ξερά φύλλα)
- Υλικά πλούσια σε άζωτο (γνωστά και ως «πράσινα», όπως φρούτα και λαχανικά)
- Επαρκής υγρασία
- Οξυγόνο
Ποια είναι τα οφέλη της κομποστοποίησης;
Η κομποστοποίηση έχει πολλά και σημαντικά πλεονεκτήματα που συμβάλλουν σε έναν υγιέστερο πλανήτη και ένα πιο βιώσιμο μέλλον.
- Από περιβαλλοντικής άποψης, η κομποστοποίηση παίζει καθοριστικό ρόλο στη μείωση των απορριμμάτων. Μειώνοντας τα οργανικά απόβλητα που καταλήγουν στους ΧΥΤΑ, μειώνεται η παραγωγή μεθανίου, ενός αερίου που ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό για το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
- Επιπλέον, η κομποστοποίηση μειώνει την ανάγκη για χημικά λιπάσματα και φυτοφάρμακα, διατηρώντας τους φυσικούς πόρους και προάγοντας πιο υγιή οικοσυστήματα.
- Πέρα από τα περιβαλλοντικά οφέλη, η κομποστοποίηση προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα στη γεωργία και την κτηνοτροφία, καθώς το κομπόστ:
- ενισχύει τη δομή και τη γονιμότητα του εδάφους, βελτιώνοντας την αποστράγγιση, τη συγκράτηση της υγρασίας και τον αερισμό,
- αναπληρώνει τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά και τους ωφέλιμους μικροοργανισμούς, ενισχύοντας την εύρωστη ανάπτυξη των καλλιεργειών και μειώνοντας την ανάγκη για συνθετικά λιπάσματα,
- βοηθά το έδαφος να αντισταθεί στη διάβρωση και μειώνει την απορροή του νερού, συμβάλλοντας στις προσπάθειες εξοικονόμησής του καθώς και σε χαμηλότερους λογαριασμούς άρδευσης,
- αν προκύψει από τα κατάλληλα φυτικά υλικά, όπως το καλαμπόκι και το τριφύλλι, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία ενσιρώματος ως ζωοτροφής.
Ποια υλικά μπορούν να κομποστοποιηθούν και ποια όχι;
Όπως αναφέραμε, η πλειοψηφία των οργανικών υλικών μπορεί να κομποστοποιηθεί, κάνοντας την κομποστοποίηση φαγητών όλο και πιο διαδεδομένη.
Δεν γίνεται, όμως, να κομποστοποιηθούν όλα τα οργανικά υλικά. Δείτε τι ισχύει για την κομποστοποίηση απορριμμάτων.
Οργανικά υλικά που μπορούν να κομποστοποιηθούν
Πράσινα, δηλαδή με μεγάλη ποσότητα αζώτου
- Μικρά κλαδιά
- Ξερά φύλλα
- Φυτά
- Απορρίμματα κουζίνας (τσόφλια αυγών, φλούδες φρούτων και λαχανικών, κοτσάνια)
- Υπολείμματα από καφέδες και αφεψήματα (κόκκοι καφέ, κατακάθι ελληνικού)
- Κοπριά φυτοφάγων ζώων, όπως από αγελάδες και κότες
Καφέ, δηλαδή με μεγάλη ποσότητα άνθρακα
- Χαρτί κουζίνας, χαρτοπετσέτες
- Εφημερίδες
- Πριονίδια
- Άχυρα
- Στάχτη
Δείτε τι δεν πρέπει να ρίχνουμε στους καφέ κάδους προς κομποστοποίηση
- Κόκκαλα
- Λάδια και λίπη
- Μολυσμένα φυτά
- Απορρίμματα σκύλων/γατών
- Μη οργανικά υλικά (μέταλλο, γυαλί, πλαστικό)
Σκοπός είναι να αποφύγουμε όλα τα υλικά που μπορεί να προκαλέσουν δυσάρεστες οσμές, να προσελκύσουν τρωκτικά ή να μεταφέρουν ασθένειες, ενώ παράλληλα καλό είναι να αποφεύγονται και όποια υλικά είναι δύσκολο να διασπαστούν, όπως οι ρίζες και οι σπόροι.
Αυτά ισχύουν κυρίως για την οικιακή κομποστοποίηση και τους καφέ κάδους που βρίσκουμε πλέον σε κάποιους Δήμους, καθώς στις σύγχρονες μονάδες κομποστοποίησης της χώρας μας όπου καταλήγουν οργανικά υπολείμματα από βιομηχανίες επεξεργασίας τροφίμων, επιχειρήσεις HO.RE.CA., αποθήκες και αλυσίδες τροφίμων, γεωργικές και κτηνοτροφικές μονάδες κ.α., είναι δυνατή η κομποστοποίηση περισσότερων υλικών, καθώς συνεχώς ελέγχονται η υγρασία, το οξυγόνο και η θερμοκρασία των κομποστοποιητών για την επίτευξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων.
Κομποστοποίηση – Πώς γίνεται; Ποια είναι η διαδικασία;
Πέρα από τη διαδικασία της κομποστοποίησης που μπορεί να ακολουθήσει ο καθένας στο σπίτι του, είναι πολύ σημαντική και η επαγγελματική κομποστοποίηση, η οποία μπορεί να γίνεται από σούπερ μάρκετ και εστιατόρια, καθώς και σε μονάδες κτηνοτροφίας, επεξεργασίας κρέατος, ενσίρωσης κ.α.
Για παράδειγμα, σε αυτή την περίπτωση υπάρχει πλήθος μηχανημάτων που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ειδικά για την παρασκευή ενσιρώματος, δηλαδή ζωοτροφής.
Πιο συγκεκριμένα, υπάρχουν:
- Θρυμματιστές ελκούμενοι και επ’ αυτοκινήτου, οι οποίοι χρησιμοποιούνται αντίστοιχα για την κοπή, τον θρυμματισμό και την αποθήκευση καλαμποκιού, βαμβακιού κλπ. καθώς και για την παραγωγή σκλήθρου (chip) προς κομποστοποίηση ή καύση
- Ομογενοποιητές και αναστροφείς κομπόστ, που είναι απαραίτητοι για την ανάδευση και τον αερισμό του εδαφοβελτιωτικού, μιας διεργασίας που ομογενοποιεί το υλικό ελέγχοντας τα επίπεδα υγρασίας του και απελευθερώνοντας τα αέρια προϊόντα της κομποστοποίησης και τη θερμότητα που παράγεται
- Κόσκινα κομπόστ, που χρησιμοποιούνται για να απαλλαγεί το εδαφοβελτιωτικό από ξένες ύλες, καθώς και για να αποκτήσει την τελική του υφή, κοκκομετρία και υγρασία πριν συσκευαστεί (εφόσον μιλάμε για προϊόν προς πώληση)
- Διανομείς κομπόστ, για τη διανομή του εδαφοβελτιωτικού και της κοπριάς σε χωράφια και θερμοκήπια, καθώς και ενσιροδιανομείς, για τον θρυμματισμό και την αποθήκευση σιτηρεσίου και μεγάλων όγκων κλαδιών, καλαμποκιού, ξύλου, τη διανομή τροφής σε βοοειδή και αιγοπρόβατα κ.α.
Τι ισχύει για την κομποστοποίηση στην Ευρώπη και την Ελλάδα σήμερα;
Tα τελευταία χρόνια, η ΕΕ πιέζει την Ελλάδα να μειώσει τον όγκο των βιοαποβλήτων που καταλήγουν σε ΧΥΤΑ και να αυξήσει παράλληλα το ποσοστό ανακύκλωσης.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με έκθεση του Ευρωπαϊκού Δικτύου Κομποστοποίησης (European Compost Network – ECN) για το 2022, λιγότεροι από 40 εκατομμύρια τόνοι αστικών βιολογικών αποβλήτων συλλέγονται χωριστά και υποβάλλονται σε επεξεργασία για να γίνουν υψηλής ποιότητας λίπασμα στην Ευρώπη.
Πηγή: https://www.compostnetwork.info/wordpress/wp-content/uploads/ECN-rapport-2022.pdf
Αυτό σημαίνει ότι μόνο το 17% των αστικών στερεών αποβλήτων ανακυκλώνεται οργανικά μέσω κομποστοποίησης και αναερόβιας πέψης, με την Ελλάδα να είναι ουραγός στη λίστα. Για την επίτευξη του συνολικού στόχου ανακύκλωσης των αστικών αποβλήτων του 65% έως το 2035, υπάρχει ανάγκη να τεθούν περαιτέρω κίνητρα για τη βελτίωση της χωριστής συλλογής και της βιολογικής διαχείρισης των βιοαποβλήτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Πηγή: https://zerowasteeurope.eu/wp-content/uploads/2020/07/2020_07_06_bic_zwe_report_bio_waste.pdf
Κομποστοποίηση και Δήμοι – Τι μπορεί να αλλάξει στο μέλλον στην Ελλάδα;
Οι Δήμοι αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις στη διαχείριση των απορριμμάτων, ειδικά καθώς οι υποχρεώσεις τους απέναντι στην ΕΕ αυξάνονται συνεχώς.
Μία λύση είναι η εφαρμογή δημοτικών προγραμμάτων κομποστοποίησης, έτσι ώστε οι πόλεις να μειώσουν τη ροή οργανικών αποβλήτων στους χώρους υγειονομικής ταφής. Αυτό με τη σειρά του όχι μόνο μειώνει το κόστος αλλά μπορεί να λειτουργήσει ακόμα και ως έσοδο, εάν οι Δήμοι διαθέτουν το τελικό εδαφοβελτιωτικό σε αγρότες και κτηνοτρόφους.
Πέρα από τα οικονομικά οφέλη, τα δημοτικά προγράμματα κομποστοποίησης εμπλέκουν και εκπαιδεύουν την κοινότητα. Παρέχουν την ευκαιρία στους κατοίκους να συμμετέχουν ενεργά σε βιώσιμες πρακτικές και να μάθουν για τη σημασία της μείωσης των απορριμμάτων, ενώ σαν πρακτική μπορεί επίσης να ενσωματωθεί και στα σχολεία, ενισχύοντας την αίσθηση της περιβαλλοντικής ευθύνης από μικρή ηλικία.
Αν θέλετε να μάθετε ακόμα περισσότερα για την επαγγελματική κομποστοποίηση σε Δήμους και επιχειρήσεις, επικοινωνήστε σήμερα με την GEPALIFT, μια εταιρεία που έχει αναδειχθεί ως ηγέτης στον κλάδο της ανάπτυξης και παραγωγής σύγχρονων συστημάτων κομποστοποίησης.
Οι έμπειροι σύμβουλοί μας θα σας βοηθήσουν να βρείτε το σωστό προϊόν για τις ανάγκες σας – μια οικονομικά βιώσιμη και ελκυστική λύση για κάθε σας απαίτηση.
